“Yeni doğanların alt temizliğinde ıslak mendil kullanımı pişiğe yol açıyor”

Halk arasında pişik olarak bilinen tablo asında bez dermatitidir. Çocuk bezi ile temas eden bölge derisinin inflamasyonudur. Eskiden buna sebep olarak idrarda bulunan ürenin parçalanması sonucu açığa çıkan amonyağın yol açtığına inanılmakta idi. Ancak gününümüzde bunun derinin nemli ve ıslak bezlerle uzun süre teması sonrası deri hücrelerinin aşırı suyla yüklenerek bariyer görevini göremez hale gelmesi ve irritanlardan kolayca etkilenmesi sonucu oluştuğu anlaşılmıştır. Bebeklik döneminde %7-35 arasında görülür. En sık 9-12. aylarda görülür. Ancak bez kullanılmaya devam edildiği süre içinde zaman zaman çeşitli nedenlerle ortaya çıkar.

En sık görülen nedeni nedir?

Bebek bezi bölgesindeki en sık döküntü nedeni iritan dermatittir. Bez temas eden bölgelerde daha belirgin iken katlantı yerleri korunmuştur. İdrarda bulunan maddeler, dışkıda bulunan bazı enzimler, safra tuzları, temizleyici ajanlar (sabun, yıkama jeli, temizleme mendilleri), bazı besinler (asitli yiyecekler) ve aşırı sürtünme bez bölgesi üzerinde iritan etkiye neden olur.

Allerjik kontak dermatit de bez dermatitinin daha nadir görülen nedenleridir. Buna genellikle ağızdan alınan ve dışkı ile atılan antibiyotikler ile deterjanlar yol açar. Ayrıca bazı bebekler, piyasada var olan bezlerin elastik kısımlarına karşı da duyarlılık geliştirebilir.

Bebek bezi dermatiti olan bir hastada mantar enfeksiyonu olup olmadığı bir hekim tarafından mutlaka değerlendirilmelidir. İritan dermati sonrası iyileşme olmuyorsa mantar enfeksiyonu olasıdır. Bazen birincil hastalık olarak da başlayabilir. Sistemik antibiyotik kullanımı sonrası, veya oral pamukçuk enfeksiyonu sırasında ortaya çıkabilir.

Bebek bezi dermatitine daha az sıklıkta neden olan hastalıklar ise, bakteriyel enfeksiyonlar, sedef hastalığı, ****bolik hastalıklar, beslenme kusurları, bağışıklık sistemi bozukluklarıdır.

Pişik konusunda annelerin yaptığı hatalar neler?

Bez bölgesinin ıslak bırakılması, temizleme sonrası kurulamanın ihmal edilmesi pişiğe yol açan en önemli nedenlerdendir. Temizleme mendillerinin özellikle doğumdan sonra kullanılmaya başlanması da pişiğe yol açar. Yenidoğan döneminden itibaren ilk üç ayda temizlik sadece su, yumuşak pamuk veya pamuklu mendillerle yapılmalıdır.

Pişik oluşumunun önüne geçmek için nelere dikkat etmek gerekir?

Ciltte oluşacak kızarıklık eğer geçmiyorsa bunun bir mantar enfeksiyonu ya da bez bölgesinde de görülen diğer cilt hastalıklarından biri olabileceği için hemen bir hekime başvurulmalıdır. Ayrıca içeriği bilinmeyen, parfümlü, deterjan içeriği olan temizleme mendilleri kullanılmamalıdır. Bez bölgesi temizliği yapıldıktan sonra kurutma ve sonrasında kuru kalmasını sağlayacak emici özelliği iyi olan tek kullanımlık bezler kullanılmalıdır.

Nasıl tedavi edilir?

Bebek bezi dermatitinde nedeni ortadan kaldırmak esastır. Ancak çoğu olguda problem ne olursa olsun tedavi benzerdir. Tedavinin öncelikli amacı iritasyonu ortadan kaldırmak ve ikincil enfeksiyonu önlemektir. Bez bölgesi tercihen temiz suyla nazikçe temizlenmeli, kuru tutulmalıdır. Bez sık değiştrilmelidir. Hava ile temas iyileşmeyi hızlandırır. Oluşan hafif kızrıklıklarda çinko oksitli ve vazelinli bariyer kremler kulanılabilir. Eğer birkaç günde gerileme yoksa ikincil mantar enfeksiyonu akla gelmelidir. İkincil enfeksiyonlar topikal mantar ve antibiyotik kremlerle tedavi edilmelidir. İnflamasyonun gerilemediği durumlarda topikal kortikosteroidli kremlerde tedaviyi hızlandırır.

alıntıdır